Бийиктикти жеңгендер

«Кумтөр» компаниясынын финансылык колдоосунан улам аз камсыз болгон үй-бүлөлөрдөн 10 студент Борбордук Азиядагы Америка университетинин (БААУ) Жаңы муун академиясында (ЖМА) окутуудан өтүү мүмкүнчүлүгүн алышмакчы. Кыргызстандын ар кайсы областтарынан болочок студенттер үчүн демөөрчүлүк жардам окутуунун толук наркын гана эмес, жатаканада жашоого, үч маал тамактанууга жана зарыл окуу материалдарына чыгымдарды да жабат

Адамдарды жана жабдууларды деңиз деңгээлинен 4000 метр бийиктикке жеткирүү жана анын баарын мүмкүн болушунча коопсуз жана ыңгайлуу кылуу – жеңил маселе эмес. Кен ишканасына баруучу жол кандай? «Кумтөргө» баарын эле киргизе беришеби?

Ар бир келген адам жана компаниянын кызматкери медициналык кароодон өтүүгө тийиш. Аны ким жана кантип өткөрөт? Кен ишканасынын медиктери өзгөчө кырдаалдарда кандайча аракеттенишет?

Кен ишканасынын турак жай лагери шаарга окшош. Мында микрорайондор, кыймыл жандуу болгон көчөлөр жана кесилиштер бар. Ар бир шаардагыдай эле мында күнүнө эки жолу кызуу кыймыл кездешет. Алар өзгөчө түнкү жана күндүзгү нөөмөттөгүлөр кез келишкен ашкананын жанында байкалат.

Кен ишканасында ар бир жумушчу нөөмөт планерка менен башталып жана аны менен аяктайт, анда пландар жана иштин жыйынтыктары талкууланат. Жыйындын маанилүү бөлүгү коопсуздук техникасын талкуулоого, ар бир, жада калса олуттуу эмес өзгөчө окуяны териштирүүгө арналат. Мунун баары үзгүлтүксүз жана коопсуз ишти камсыз кылуу үчүн керек.

Кенди иштетүүгө киришүүдөн мурда ал жерде чынында эле алтын бар экендигине ынануу керек. Муну менен геологдор, бургулоочулар жана лабораториянын кызматкерлери алектенишет.

Пайдалуу кендерди казып алууда жардырууларсыз мүмкүн эмес. Руданы казып алуу үчүн миллиондогон жылдар бою аска болуп тапталган тоо-кен тегин майдалоо зарыл. Мына ушундан кийин гана ал жерде техника иштей алат.

Кумтөрдө кандай техника иштейт? Бул “монстрлар” кен ишканасына кантип келишет жана кантип ремонттолот? Жүздөгөн тонна массасы бар автомобилди башкаруу оор эмеспи?

Алтынды ачык казып алуу ыкмасынан тышкары, “Кумтөрдө” сырьену казып алуунун жер астындагы методун колдонууга даярданышууда. “Жердин асты” коопсузбу жана ал кандай курулган?

Бүгүнкү күндө “Кумтөрдүн” алтын ылгоочу фабрикасы дүйнөдөгү эң бийик тоолуу гана эмес, ошондой эле рудадан алтынды бөлүп алуу деңгээли боюнча дүйнөдөгү эң мыкты беш фабриканын бирине кирет.

Эки миңден ашуун адамдын эмгеги, күнү-түнү үзгүлтүксүз өндүрүш, эң татаал заманбап техника – мунун баары Кумтөрдө анча чоң эмес бир бөлмөдө баалуу металлдын бир нече куймасы жарыкка келиши үчүн иштейт.